Ukrayna cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Hindistan Başbakanı Narendra Modi’ye Rusya ile savaşı sona erdirme amaçlı on maddelik planı için Yeni Delhi’nin desteğine güvendiğini söyledi. Avrupa’nın 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana en kanlı çatışması şu anda 11. ayındayken, iki taraf düşmanlıkları diyalog ve diplomasi yoluyla sona erdirmeye çağrıldı. Şimdi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin konuşma masasına gelme isteğini dile getirdiğine göre sıradaki şey şu: Zelenskiy önerdi:
müzakere politikası. com Metin: Kenneth Mohanty
- Radyasyon ve nükleer güvenlik: Rusya’nın nükleer cephaneliği savaş sırasında endişeleri artırdı, ancak en büyük korkular Avrupa’nın en büyük nükleer santralinin kaderi etrafında dönüyor. Zaporijya Ukrayna’nın güneyinde. Şu anda Rusya’nın kontrolü altında olan ve aylardır hareketsiz duran fabrika, sık sık ağır bombardımana maruz kaldığı bir bölgede rahatsız bir şekilde bulunuyor. Zelenskyy, askerden arındırma ve Zaporizhzhia ve diğer Ukrayna nükleer santrallerine yönelik saldırılara karşı garanti istiyor.
- Besin Güvenliği: Savaşın yol açtığı küresel bir gıda krizi, Temmuz ayında BM ve Türkiye arasında imzalanan ve Ukrayna’nın Karadeniz limanlarından tarım ürünlerini korumalı bir koridordan ihraç etmesine izin veren “benzeri görülmemiş bir anlaşmaya” yol açtı. Ancak Rus gıda ve gübresinin dünya pazarlarına ulaşmasını da sağlayan Karadeniz Tahıl Girişimi, her 120 günde bir yenilenmesi gereken geçici bir önlem. Bu nedenle Ukrayna, Moskova ile periyodik anlaşmalar olmadan tarımsal gönderileri güvenli bir şekilde taşımak için sürdürülebilir bir çözüm arıyor.
- Enerji güvenliği: Rusya, savaşın başlamasından bu yana Ukrayna’nın enerji tesislerinin en az %40’ını imha etti ve kışın başlamasıyla birlikte bu tür hedeflere yönelik saldırılarını artırdı. Ukrayna, yakıcı soğuğun ortasında daha fazla acil elektrik kesintisiyle başa çıkmaya çalışırken, Zelensky, Rusya’nın ülkesinin halka enerji sağlama kabiliyetini daha fazla engellemeyeceğine veya zarar vermeyeceğine dair güvence istiyor.
- Tüm savaş esirlerinin, sınır dışı edilmiş kişilerin serbest bırakılması: İşgalin Şubat ayında başlamasından bu yana 1,6 milyon kadar Ukraynalının zorla Rusya’ya sınır dışı edildiği bildirildi ve Moskova’yı “korunan kişilerin işgal altındaki topraklardan işgal güçlerinin topraklarına zorla nakledilmesi veya sınır dışı edilmesi” olayına karışmakla suçlandı. Zelenskyy, Rusya tarafından tutulan “tüm savaş esirlerinin ve sınır dışı edilenlerin geri gönderilmesi” çağrısında bulundu, ancak uzmanlar, savaş esirlerinin değiş tokuşunun gerçekleşmesine rağmen, sınır dışı edilenlerin geri dönmesinin daha zor olabileceğini söylüyor.
- BM Şartı’nın uygulanması, toprak bütünlüğünün restorasyonu, dünya düzeni: Farklılıklarına rağmen Ukrayna, Rusya’nın işgalini BM Şartı’nın ihlali olarak görüyor çünkü bu “bir devletin topraklarının güç tehdidi veya kullanımı nedeniyle başka bir devlet tarafından ilhak edilmesi” anlamına geliyor. Zelenskiy, Rusya’nın ilhak ettiği toprakları tekrar Kiev’in kontrolü altına almaya çalıştı. Uzmanlar bunun, Şubat işgalinden önce Moskova tarafından ilhak edilmiş olan Kırım gibi bölgeleri kapsadığını söylüyor.
- Rus birliklerinin geri çekilmesi, düşmanlıkların sona ermesi: İşgalden önce Moskova’nın Ukrayna cephesine 1,5 binden fazla savaşçı gönderdiği söyleniyor. Ayrıca Putin’in savaş sırasında Rus birliklerinin sayısının artırılması emrini verdiği söyleniyor. Zelensky, birliklerin geri çekilmesini gerektirmeyen huzursuz bir ateşkesten kaçınmak için tüm Rus savaşçılarının Ukrayna topraklarından tamamen çekilmesini ve çatışmalara son verilmesini istedi.
- Adalet, savaş mahkemeleri ve tazminatlar: Ukraynalı yetkililer Eylül ayında Rus kuvvetleri tarafından işlenen 34.000 potansiyel savaş suçunu belgelediklerini ve Rus kontrolünden alınan bölgelerde toplu mezarlıklar bulunduğunu iddia ettiklerini söylediler. Ayrıca Ukrayna Adalet Bakanlığı, Rusya’nın verdiği zararı tazmin amacıyla kayıt altına aldıklarını söyledi. Ancak herhangi bir tazminat mekanizması ve savaş suçları mahkemesi, küresel toplumun Moskova üzerinde uyumlu bir baskı uygulamasını gerektirebilir ve Kiev’in bu alandaki hedeflerine ulaşması zor olabilir.
- Ekositle mücadele: Ekolojik etkinin kilit bir faktör olarak dahil edilmesi, barış görüşmelerinde emsali olmaksızın mümkündür, ancak Zelenskyy, savaşın neden olduğu çevresel kaybı vurgulamaya çalışmıştır. Raporlara göre çatışmalar, ormanların bombardımanla yok olmasına ve bomba kraterlerinden toprağa sızan toksinlere neden oldu. Ancak uzmanlar, bu yönüyle “anlamlı anlaşmalar beklemenin pratik olmadığına” dikkat çekiyor.
- Güvenlik garantileri: NATO’nun Ukrayna’ya girmesinin ve Kiev’in Avrupa Birliği’ne girmesinin engellenmesi, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik ‘özel harekatının’ ana etkenleriydi. Ancak savaş, Ukrayna’nın bu tür koruyucu ittifakları benimsemesini zorlaştırdığından, Zelenskyy sürekli olarak daha fazla Rus saldırganlığından korkmak zorunda kalmayacağına dair garantiler istiyor.
- Savaşın sona erdiğinin teyidi: Bu hamle, barış anlaşmasının üzerindeki buzlanma olacak ve iki taraf, çözülmemiş tüm sorunlarını başarılı bir şekilde çözdüğünde ortaya çıkacaktır. Yine de, bu “son, resmi adım” savaşın gerçekten bittiğine dair dünyaya güvence vermek için gerekli olacak.
müzakere politikası. com Metin: Kenneth Mohanty