YENİ DELHİ: Devlet Başkanı Vladimir Putin Salı günü yaptığı açıklamada, Rusya’nın Yeni Delhi’ye katılımını sürdürdüğünü söyledi. Yeni START anlaşması Amerika Birleşik Devletleri her iki tarafın da stratejik nükleer cephaneliğini sınırlıyor.
Rusya’nın anlaşmadan çekilmediğini, ancak askıya almanın, birlikte dünyadaki nükleer savaş başlıklarının yaklaşık %90’ını kontrol eden – gezegeni kurtarmaya yetecek kadar – ABD ile Rusya arasında kalan son silah kontrolünü daha da tehlikeye attığını söyledi. . .
Yeni START anlaşması nedir?
* Dönemin ABD Başkanı Barack Obama ve Rus mevkidaşı Dimitri Medvedev tarafından 2010 yılında imzalanan yeni START anlaşması, ABD ve Rusya’nın konuşlandırabileceği stratejik nükleer savaş başlığı sayısını sınırlıyor.
*2011’de yürürlüğe girdi ve ABD Başkanı Joe Biden’ın göreve başlamasının ardından 2021’de beş yıl daha uzatıldı.
*Hem ABD’li hem de Rus müfettişlerin her iki tarafın da anlaşmaya uyduğundan emin olmasını sağlar.
*Sözleşme kapsamındaki denetimler, Covid-19 salgını nedeniyle Mart 2020’de durdurulmuştur.
Moskova ile Washington arasında teftişlerin yeniden başlatılmasına ilişkin görüşmeler geçen yıl Kasım ayında Mısır’da yapılacaktı, ancak Rusya bunları erteledi ve yeni bir tarih belirlenmedi.
Ne Putin anlaşmanın askıya alınması hakkında söyledi
* Putin, Salı günü ulusun durumu konuşmasında, Rusya’nın nükleer enerji şirketi Rosatom’un da gerekirse ülkenin nükleer silah denemeye hazır olmasını sağlaması gerektiğini söyledi. “Tabii ki bunu ilk yapan biz olmayacağız. Ama ABD test yaparsa biz yaparız” dedi. “Küresel stratejik denkliğin yok edilebileceği gibi tehlikeli bir yanılsamaya kimse kapılmamalı.”
* Putin, Rusya’nın New START kapsamındaki yükümlülüklerini askıya alma kararını açıklarken, ABD’yi ve onun NATO müttefiklerini Rusya’nın Ukrayna’daki yenilgisinin amacını açıkça belirtmekle suçladı. Rusya’nın anlaşmaya katılımını askıya alma kararını açıklarken, “Bir yandan nükleer tesislerimize ulaşmaya çalışırken bir yandan da bize ‘stratejik yenilgi’ yaşatmak istiyorlar” dedi. Bu bağlamda, bugün Rusya’nın Stratejik Saldırı Silahları Anlaşması’na katılımını askıya aldığını beyan etmeliyim.”
Putin, kanıt sunmadan, Batı’nın Ukrayna’nın Rusya topraklarının derinliklerindeki Rus stratejik bombardıman üslerine yönelik saldırılarına doğrudan karıştığını söyledi.
* NATO’nun Rusya’nın New START anlaşması kapsamında nükleer üslerinin denetlenmesine izin vermesi yönündeki taleplerinin bu nedenle saçma olduğunu söyledi.
* “ABD ve NATO, amaçlarının Rusya’yı stratejik bir yenilgiye uğratmak olduğunu açıkça söylüyorlar. Peki ya bundan sonra – en yenileri de dahil olmak üzere savunma tesislerimizin etrafında hiçbir şey olmamış gibi dolaşacaklar mı?” katma.
*”Bir hafta önce muharebe hizmetinde yeni stratejik sistemlerin karaya konulması için bir kararname imzaladım. Onlar da mı burunlarını sokacaklar oraya? Bir de her şeyi bu kadar basit mi sanıyorlar? Ne yapacağız? sadece orada mı?”
Putin, NATO üyeleri Fransa ve İngiltere’nin de Rusya’yı hedef alan nükleer silahları olduğunu ve bunun dikkate alınması gerektiğini söyledi.
Liderler ve uzmanlar Putin’in açıklamasına tepki gösterdi
*Uzmanlar, yaklaşık 6.000 nükleer savaş başlığıyla Rusya’nın dünyanın en büyük nükleer silah stoğuna sahip olduğunu söylüyor.
* Analistler ayrıca Rusya’nın hamlesinin, anlaşmaya devam eden uyumu doğrulamanın daha zor olacağı anlamına geldiğini söylediler.
* BM Silahsızlanma Araştırma Enstitüsü’nden Andrey Baklitskiy, “Anlaşmanın askıya alınması, anlaşmadan çekilmek anlamına gelmiyor, Rusya’nın anlaşma sınırlarının üzerinde yığınak yapmayacağını varsayıyorum” dedi. “Ancak bunu doğrulamak için çok daha az fırsat olacak (yalnızca ulusal teknik araçlar), bu nedenle uyumluluk sorgulanacak.”
* NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Putin’in hareketinden duyduğu üzüntüyü dile getirerek, “Bugünkü New START kararıyla, tam silah kontrolü mimarisi ortadan kalktı” dedi. Rusya’yı kararını yeniden gözden geçirmeye ve mevcut anlaşmalara saygı duymaya şiddetle teşvik ediyorum” dedi.
Rusya neyi ima ediyordu?
Rusya, bu ayın başlarında, ABD’nin silah kontrolüne yönelik yıkıcı yaklaşımına rağmen anlaşmayı sürdürmek istediğini söyledi.
Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri birlikte dünyadaki nükleer savaş başlıklarının yaklaşık %90’ını oluşturuyor ve her iki taraf da nükleer güçler arasındaki savaştan ne pahasına olursa olsun kaçınılması gerektiğini vurguladı.
Ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, iki ülkeyi son 60 yılda hiç olmadığı kadar doğrudan çatışmaya yaklaştırdı.