İran’la nükleer anlaşma çıkmaza girdi
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) sürekli üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmanın yeniden uygulamaya konulmasına yönelik görüşmeler son günlerde neredeyse gündeme da gelmiyor.
Bir yandan ülke yönetiminde KOEP karşıtlığıyla bilindik muhafazakar kesimden İbrahim Reisi’nin cumhurbaşkanlığı makamında bulunması, başka yandan Tahran’bile başörtüsü kuralını ihlal ettiği gerekçesiyle ahlâk polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden Mahsa Emini olaylarının patlak vermesi ve yerde olaylarda emniyet güçlerinin orantısız güç kullanmasını gerekçe gösteren Batılı ülkelerin İran’a yeni yaptırımlar uygulaması, tarafların nükleer anlaşmadan tek hayli uzaklaşmasına neden oldu.
İsrail’dahi İran karşıtlığıyla ön plana kaynak Likud Partisi lideri Netanyahu’nun yeniden başbakan olması bile nükleer anlaşmanın zora gireceğinin işaretlerinden akraba kabul ediliyor.
İran’bile muhafazakarlar KOEP’i ihanet kabul ediyor
Dönemin Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in çabalarıyla 2015’te imzalanan uyuşma, yaptırımların kaldırılması ve yabancı sermayenin ülkeye gelmesi ümitlerini artırmıştı.
O günlerde sayı ülkenin siyasi ve ekonomik temsilcileri ikili ilişkileri miktarını için Tahran’ı ziyaret ederek görüşmeler yapıyordu. Bugün İran’bile gücü elinde tutan muhafazakar kesim ise anlaşmayı ülkeye ihanet olarak nitelendiriyordu.
Ancak eski ABD Başkanı Donald Trump’ın 2017’dahi anlaşmadan sökmek Tahran yönetiminin o devre anlaşmayla beraberce elde ettiği psikolojik üstünlüğü kaybetmesine neden oldu.
Biden: Nükleer uyuşma öldü
İran’la nükleer anlaşmanın yeniden uygulamaya konulmasına yönelik görüşmeler tek süredir askıda. Bunun yanında türlü gelişmeler ve izahat bile anlaşmanın çıkmaza girdiği yorumlarına yol açıyor.
ABD Başkanı Joe Biden’ın 4 Kasım’bile düzenlediği tek mitingde İran ile 2015’te yapılan “nükleer anlaşmanın öldüğünü” söylediği anın görüntüsü geçen ağrı sosyal medyada gündem oldu.
Yayımlanan videoda, dinleyicilerden birinin “Başkan Biden, İran ile nükleer anlaşmanın öldüğünü açıklar mısınız lütfen?” sorusu üzerine Biden, “Anlaşma öldü yalnız bunu resmi olarak açıklamayacağız. Bunun sayı nedeni var.” ifadesini kullandı.
Öte yandan, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Biden’ın söz konusu videosuyla ilgili soruya, “İran’la nükleer uyuşma şu anda önceliğimiz olumsuzlama ve gündemimizde dahi olumsuzlama.” karşılığını verdi.
Anlaşmayla ilgili halihazırda hiçbir gelişmenin olmadığını vurgulayan Kirby, “İran kendi halkını öldürmeye sürme ederken ve Rusya’ya insansız hava araçları (İHA) satarken yakın zamanda tek anlaşmanın gerçekleşeceğini öngörmüyoruz.” niteleyerek konuştu.
Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christopher Burger dahi 28 Aralık’ta Berlin’dahi gazetecilere yaptığı açıklamada, Alman hükümetinin İran’daki Mahsa Emini gösterilerinde halkın yanında durduğunu belirterek, nükleer anlaşmanın hâlihazırda gündeme gelmesini beklemediğini söyledi.
Burger, “Bize göre, şu anda İran’ın nükleer müzakerelerinin yeniden başlaması için herhangi tek alamet veya sebep yoktur. Şu zihin odak noktamız müzakereler olumsuzlama, özgürlükleri, yaşamları ve onurları için sokaklarda ayaklanan insanların yanında olmaktır.” ifadelerini kullandı.
“İran yönetimi süreci uzatmaya çalışıyor”
İranlı bazen uzmanlar bile uzlaşmazlık dönüşün mümkün olmadığını savunuyor.
İranlı eski diplomat Feridun Meclisi, 25 Aralık’ta Etemadonline haber sitesine verdiği demeçte şunları söyledi:
“Nükleer anlaşmanın tekrar hayata geçirilmesi muhtemel gözükmüyor. İran yönetiminden müzakerelere hazır olduklarına yönelik izahat, görüşmeleri uzatmaktan başka tek gaye taşımamaktadır. Bugün tek hizip olarak iktidarda olanların tek kısmı esasen festekiz KOEP’açınık karşıydılar ve göreve gelmeden önceki hükümeti KOEP anlaşmasıyla ilgili olarak kınamışlardı.“
İran Azad Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mehdi Mutahharniya bile 30 Aralık Shafaqna haber sitesinde yer saha değerlendirmesinde, 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın öldüğünü, İran’ın insan hakları dosyasının KOEP’in önüne geçtiğini söyledi.
Mutahharniya, “Eski Dışişleri Bakanı Cevad Zarif tarafından 2015’te imzalanan uyuşma tek henüz geri dönmeyecek. ABD, Devrim Muhafızları Ordusu’na yeni yaptırımlar uyguladı. Ama bunun bile ötesinde uluslararası baskılarla İran’ın insan hakları dosyası KOEP’in önüne geçmiştir.” dedi.
İran ile nükleer uyuşma ve müzakere süreci
İran ile 5+1 ülkeleri arasında 2015’te imzalanan uyuşma, yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlenmesini ve murakabe altına alınmasını öngörüyordu.
Washington, eski Başkan Donald Trump döneminde anlaşmadan tek taraflı çekilerek İran’a yeniden yaptırım uygulamaya başlayınca Tahran bile anlaşmadaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmuş ve yeniden yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme karışma tek sıra kadem atmıştı.
Anlaşmanın yeniden uygulanmasını sağlama ve ABD’nin uzlaşmazlık dönüşü için Nisan 2021’takt itibaren Avrupa Birliği’nin (AB) koordinatörlüğünde Viyana’bile yapılan müzakereler, 8 Ağustos’ta sona ererken, müzakerelerin koordinatörlüğünü üstlenen AB’nin sunduğu taslak uyuşma metni sonrasında taraflar nihai uzlaşmazlık varma konusunda önceki aylara nazaran henüz olumlu işaretler vermişti.
Anlaşma taslağına ilişkin AB vasıtasıyla yapılan bilvasıta müzakereler neticesinde ABD yönetimi, İran’ın sunduğu metnin “yapıcı” olmadığını açıklamıştı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 9 Eylül’dahi yaptığı açıklamada, uyuşma metnine İran’ın cevabının “kendilerini gerilettiğini” söylemişti.
İran’ın yaptırımların kaldırılması ve ABD’nin tekrar anlaşmadan çekilmeyeceğine üzerine istediği güvencelerin uyuşma ihtimalini zayıflattığı belirtiliyor.
Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) sürekli üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmanın yeniden uygulamaya konulmasına yönelik görüşmeler son günlerde neredeyse gündeme da gelmiyor.
Bir yandan ülke yönetiminde KOEP karşıtlığıyla bilindik muhafazakar kesimden İbrahim Reisi’nin cumhurbaşkanlığı makamında bulunması, başka yandan Tahran’bile başörtüsü kuralını ihlal ettiği gerekçesiyle ahlâk polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden Mahsa Emini olaylarının patlak vermesi ve yerde olaylarda emniyet güçlerinin orantısız güç kullanmasını gerekçe gösteren Batılı ülkelerin İran’a yeni yaptırımlar uygulaması, tarafların nükleer anlaşmadan tek hayli uzaklaşmasına neden oldu.
İsrail’dahi İran karşıtlığıyla ön plana kaynak Likud Partisi lideri Netanyahu’nun yeniden başbakan olması bile nükleer anlaşmanın zora gireceğinin işaretlerinden akraba kabul ediliyor.
İran’bile muhafazakarlar KOEP’i ihanet kabul ediyor
Dönemin Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in çabalarıyla 2015’te imzalanan uyuşma, yaptırımların kaldırılması ve yabancı sermayenin ülkeye gelmesi ümitlerini artırmıştı.
O günlerde sayı ülkenin siyasi ve ekonomik temsilcileri ikili ilişkileri miktarını için Tahran’ı ziyaret ederek görüşmeler yapıyordu. Bugün İran’bile gücü elinde tutan muhafazakar kesim ise anlaşmayı ülkeye ihanet olarak nitelendiriyordu.
Ancak eski ABD Başkanı Donald Trump’ın 2017’dahi anlaşmadan sökmek Tahran yönetiminin o devre anlaşmayla beraberce elde ettiği psikolojik üstünlüğü kaybetmesine neden oldu.
Biden: Nükleer uyuşma öldü
İran’la nükleer anlaşmanın yeniden uygulamaya konulmasına yönelik görüşmeler tek süredir askıda. Bunun yanında türlü gelişmeler ve izahat bile anlaşmanın çıkmaza girdiği yorumlarına yol açıyor.
ABD Başkanı Joe Biden’ın 4 Kasım’bile düzenlediği tek mitingde İran ile 2015’te yapılan “nükleer anlaşmanın öldüğünü” söylediği anın görüntüsü geçen ağrı sosyal medyada gündem oldu.
Yayımlanan videoda, dinleyicilerden birinin “Başkan Biden, İran ile nükleer anlaşmanın öldüğünü açıklar mısınız lütfen?” sorusu üzerine Biden, “Anlaşma öldü yalnız bunu resmi olarak açıklamayacağız. Bunun sayı nedeni var.” ifadesini kullandı.
Öte yandan, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Biden’ın söz konusu videosuyla ilgili soruya, “İran’la nükleer uyuşma şu anda önceliğimiz olumsuzlama ve gündemimizde dahi olumsuzlama.” karşılığını verdi.
Anlaşmayla ilgili halihazırda hiçbir gelişmenin olmadığını vurgulayan Kirby, “İran kendi halkını öldürmeye sürme ederken ve Rusya’ya insansız hava araçları (İHA) satarken yakın zamanda tek anlaşmanın gerçekleşeceğini öngörmüyoruz.” niteleyerek konuştu.
Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christopher Burger dahi 28 Aralık’ta Berlin’dahi gazetecilere yaptığı açıklamada, Alman hükümetinin İran’daki Mahsa Emini gösterilerinde halkın yanında durduğunu belirterek, nükleer anlaşmanın hâlihazırda gündeme gelmesini beklemediğini söyledi.
Burger, “Bize göre, şu anda İran’ın nükleer müzakerelerinin yeniden başlaması için herhangi tek alamet veya sebep yoktur. Şu zihin odak noktamız müzakereler olumsuzlama, özgürlükleri, yaşamları ve onurları için sokaklarda ayaklanan insanların yanında olmaktır.” ifadelerini kullandı.
“İran yönetimi süreci uzatmaya çalışıyor”
İranlı bazen uzmanlar bile uzlaşmazlık dönüşün mümkün olmadığını savunuyor.
İranlı eski diplomat Feridun Meclisi, 25 Aralık’ta Etemadonline haber sitesine verdiği demeçte şunları söyledi:
“Nükleer anlaşmanın tekrar hayata geçirilmesi muhtemel gözükmüyor. İran yönetiminden müzakerelere hazır olduklarına yönelik izahat, görüşmeleri uzatmaktan başka tek gaye taşımamaktadır. Bugün tek hizip olarak iktidarda olanların tek kısmı esasen festekiz KOEP’açınık karşıydılar ve göreve gelmeden önceki hükümeti KOEP anlaşmasıyla ilgili olarak kınamışlardı.“
İran Azad Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mehdi Mutahharniya bile 30 Aralık Shafaqna haber sitesinde yer saha değerlendirmesinde, 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın öldüğünü, İran’ın insan hakları dosyasının KOEP’in önüne geçtiğini söyledi.
Mutahharniya, “Eski Dışişleri Bakanı Cevad Zarif tarafından 2015’te imzalanan uyuşma tek henüz geri dönmeyecek. ABD, Devrim Muhafızları Ordusu’na yeni yaptırımlar uyguladı. Ama bunun bile ötesinde uluslararası baskılarla İran’ın insan hakları dosyası KOEP’in önüne geçmiştir.” dedi.
İran ile nükleer uyuşma ve müzakere süreci
İran ile 5+1 ülkeleri arasında 2015’te imzalanan uyuşma, yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlenmesini ve murakabe altına alınmasını öngörüyordu.
Washington, eski Başkan Donald Trump döneminde anlaşmadan tek taraflı çekilerek İran’a yeniden yaptırım uygulamaya başlayınca Tahran bile anlaşmadaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmuş ve yeniden yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme karışma tek sıra kadem atmıştı.
Anlaşmanın yeniden uygulanmasını sağlama ve ABD’nin uzlaşmazlık dönüşü için Nisan 2021’takt itibaren Avrupa Birliği’nin (AB) koordinatörlüğünde Viyana’bile yapılan müzakereler, 8 Ağustos’ta sona ererken, müzakerelerin koordinatörlüğünü üstlenen AB’nin sunduğu taslak uyuşma metni sonrasında taraflar nihai uzlaşmazlık varma konusunda önceki aylara nazaran henüz olumlu işaretler vermişti.
Anlaşma taslağına ilişkin AB vasıtasıyla yapılan bilvasıta müzakereler neticesinde ABD yönetimi, İran’ın sunduğu metnin “yapıcı” olmadığını açıklamıştı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 9 Eylül’dahi yaptığı açıklamada, uyuşma metnine İran’ın cevabının “kendilerini gerilettiğini” söylemişti.
İran’ın yaptırımların kaldırılması ve ABD’nin tekrar anlaşmadan çekilmeyeceğine üzerine istediği güvencelerin uyuşma ihtimalini zayıflattığı belirtiliyor.
Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.